برخورد کشورهای پیشرو در علم و فناوری، با این پارادایم جدید، عمدتاً با هدف پیشتازی جهانی و خیز برداشتن برای منافع اقتصادی بزرگ، همراه بوده است. امروز فناوری نانو در همه کشورهای جهان به عنوان یک فناوری نوظهور مورد توجه قرار دارد،: ایران به موقع با فناوری نانو همراه شد و امروز فناوری دیگری را سراغ نداریم که با منشاء بومی به این درجه از پیشرفت رسیده باشد که به کشورهای پیشرفته خارجی صادرات داشته باشد.
فناوری نانو، فرصت بزرگی برای کشورهای در حال توسعه بویژه جمهوری اسلامی ایران تلقی میشود تا شکاف خود را از لحاظ علم و فناوری با کشورهای پیشرفته کاهش دهـنــد و از مــزایــای مـخـتـلــف ایـن فـنـاوری در راسـتـای توانمندیسازی صنایع موجود و نیز عرضه محصولات جدید به بازار استفاده کنند. خوشبختانه با توجه به نگاه مثبت مسوولان نظام و اسناد مهم نظام جمهوری اسلامی از جمله چشمانداز 20 ساله کشور، سیاستهای کلی نظام و قانون برنامه چهارم، بستر لازم برای رشد جهشی در زمینه این فناوری فراهم شده است.
در ایران طی هفت سال گذشته پیشرفتهای قابل توجهای در حوزه فناوری نانو داشتهایم و این کشور موفق شدهایم تا در میان کشورهای منطقه جایگاه برتر را در این حوزه از علم، به خود اختصاص دهیم.
ایران در سالهای اخیر به پیشرفتهای قابل توجهی در حوزه نانو دست یافته است که این پیشرفتها در منطقه کاملا برجسته است و کشورهایی مانند برزیل و آفریقای جنوبی هم ایران را جزو شرکای استراتژیک خود میدانند. در زمینه تولید و تجاری سازی محصولات نانویی هم ایران اکنون در نقطهای قرار دارد که 70 شرکت آمادگی دارند محصولات خود را در جشنواره به نمایش بگذارند و 20 شرکت از میان آنها تولید تجاری دارند.
در این راستا و به منظور پیشبرد اهداف ستاد فناوری نانو در 7 حوزه ترویج و آموزش عمومی، توسعه منابع انسانی، زیرساختهای توسعه فناوری نانو، انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت، ارتباطات بینالمللی، حمایت از شرکتهای سرمایهگذار، ارزیابی برنامهها، نهادها و دستگاههای اجرایی عضو ستاد نانو و تهیه و تصویب برنامههای کوتاه مدت در چارچوب برنامه 10 ساله فعالیت میکند.
ایده فناوری نانو در ایران از سال 1359 مطرح بوده است، اما عملیاتی شدن آن به عنوان یک نگرش جدید و یک یافته جدید از 10 سال پیش شروع شد. طی یک دوره هفت ساله با 35 پله صعود در زمینه علوم و فناوری نانو، به جایگاه بیست و پنجم جهان دست یافته است. ایران در سال 2000 در زمینه علوم و فناوری نانو در رتبه 60 جهانی قرار داشت و در بین کشورهای اسلامی رتبه ششم را داشت، اما در سال 2007 رتبه ایران در زمینه علوم و فناوری نانو در سطح جهانی به رتبه 25 و در بین کشورهای اسلامی به رتبه اول رسید.
در مجموع اگر کشورهای جهان را به تناسب میزان پیشرفت در زمینه فناوری نانو از شماره 1 تا 60 رتبه بندی کنیم ایران در سال 2000 در رتبه 60 یعنی در نقطه شروع قرار داشت. در چنین شرایطی و در حالیکه در چشم انداز توسعه <نانو فناوری ایران> هدفگذاری شده است که این کشور تا سال 1394 به جمع 15 کشور برتر جهان در حوزه فناوری نانو بپیوندد به اعتقاد کارشناسان کشور ما تا سال آینده به این هدف خواهد رسید.
امروز به جرات میتوان ادعا کرد ایران در عرصه فناوری نانو نه تنها عقب نیست، بلکه در برخی عرصهها نسبت به بعضی کشورها پیشرفت نیز کرده است. اما متاسفانه همگام با این پیشرفتها ایران در کسب ثروت از فناوری نانو وضع خوبی ندارد که البته هیچ کشوری نمیتواند مدعی پیشرو بودن در این زمینه باشد.
بنابراین و با توجه به ناشناخته بودن فناوری نانو باید دولتمردان کشورمان مستقیما در این زمینه سرمایهگذاری کـنـنـد چـرا کـه در حـال حـاضـر بـخـش خـصـوصی برای سرمایهگذاری در این بخش توجیه نشده است. این در حالی اسـت کـه بـدون سـرمایهگذاری در پژوهشهای بنیادین نمیتوان بودجهای در اختیار صنعتگران قرار داد.
در حال حاضر کشور ما دچار یک پارادوکس شده است چرا که از یک طرف پتانسیل دانشمندان ایرانی در زمینه نانو بسیار بالا است و از طرف دیگر سرمایهگذاریهای نانو در کشورمان سیر نزولی داشته است.
در چنین شرایطی مسوولان باید ضمن ایجاد تعادل در سرمایهگذاری از این مزیت نسبی علمی حداکثر استفاده را ببرند.
نظرات شما عزیزان:
برچسبها: